ទិដ្ឋភាពនយោបាយ

ការរីកចម្រើននៃសង្គម-សេដ្ឋកិច្ច មិនអាចសម្រេចបានឡើយ ដរាបណាមិនមានសុខសន្តិភាព និង ស្ថិរភាពនយោបាយ ។ កម្ពុជា ធ្លាប់បានឆ្លងកាត់ប្រវត្តិជូរចត់ជាច្រើន ជាពិសេសរបបខ្មែរក្រហម ដែលបានធ្វើឱ្យកម្ពុជាកំណត់យកសុខសន្តិភាព ជាគោលដៅអាទិភាពចម្បងបំផុត ។ ក្រោយការផ្តួលរំលំរបបខ្មែរក្រហម នៅថ្ងៃទី ៧ ខែ មករា ឆ្នាំ ១៩៧៩, កម្ពុជា ដៃម្ខាង ត្រូវខិតខំស្តារ និងកសាងសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញពីបាតដៃទទេ ហើយដៃម្ខាងទៀត ត្រូវខិតខំដោះស្រាយរាល់ជម្លោះ ដែលនៅសេសសល់ រហូតសម្រេចបាននូវសុខសន្តិភាពពេញលេញ និងបានរៀបចំការបោះឆ្នោតជាសកល ដោយសេរី និង យុត្តិធម៌ ជាលើកដំបូង នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៣ ។

  1. របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ

  2. របបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា​(រដ្ឋកម្ពុជា)

  3. របបរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស

កម្ពុជា អាចរក្សាបាននូវសុខសន្តិភាព រហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ តាមរយៈការប្រកាន់យករបបរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដោយមានព្រះមហាក្សត្រ ជាប្រមុខរដ្ឋ ហើយនាយករដ្ឋមន្រ្តី ជាប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល​ និង របបប្រជាធិបតេយ្យសេរី​ពហុបក្ស ដែលផ្តល់សិទ្ធិ និងសេរីភាពមូលដ្ឋានដល់ប្រជាពលរដ្ឋ និងគ្រប់គណបក្សនយោបាយផ្សេងៗ ក្នុងការចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោត ដោយសេរី និង យុត្តិធម៌ ។ យោងតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ឆ្នាំ​ ១៩៩៣, អំណាចរដ្ឋ​ទាំងអស់​ គឺជា​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ ​ ក៏ប៉ុន្តែ​ការអនុវត្ត​អំណាច​ទាំងនេះ ត្រូវធ្វើឡើង តាម​រយៈអំណាច ៣ គឺ ៖ ​

អំណាចនីតិបញ្ញតិ

រដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា

អំណាចនីតិប្រតិបត្តិ

រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា

អំណាចតុលាការ

សាលាជម្រះក្តី

ប្រជាពលរដ្ឋ​ បោះ​ឆ្នោត​ជ្រើសរើសសមាជិករដ្ឋសភា ឬតំណាងរាស្ត្រដោយផ្ទាល់ នៅរៀងរាល់ ៥ ឆ្នាំម្តង និង សមាជិកព្រឹទ្ធសភាដោយ​ប្រយោល​ នៅរៀងរាល់ ៦ឆ្នាំម្តង​។ ចំណែកឯ, គណៈរដ្ឋមន្ត្រីនៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវទទួលការគាំទ្រពីរដ្ឋសភា តាម​រយៈ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ផ្តល់​សេចក្តីទុកចិត្ត​ ។​ ដោយឡែក, ចៅក្រម​ និង ​ព្រះរាជអាជ្ញា​ ត្រូវ​បាន​តែងតាំង,​ ព្យួរ​ និង​ បញ្ឈប់​មុខងារ​ ដោយ​ព្រះមហាក្សត្រ តាម​រយៈ​សំណើ​របស់​ឧត្តម​ក្រុមប្រឹក្សា​នៃ​អង្គចៅក្រម ។

បន្ថែមលើនេះ, នៅរៀង​រាល់ ៥ ​ឆ្នាំម្តង,​ ប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ត្រូវបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាង ដោយ​ផ្ទាល់​ ឬ​មិន​ផ្ទាល់​ សម្រាប់​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់ក្រោមជាតិ ​(រាជធានី, ខេត្ត, ក្រុង/ស្រុក​/​ខណ្ឌ​ និង ​ឃុំ​/​សង្កាត់) ដែលអនុវត្ត​សិទ្ធិអំណាច​ ក្នុង​នាម​រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ប៉ុន្តែមានស្វ័យភាព​ខាង​រដ្ឋបាល​ និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​ ក្នុងកម្រិតមួយ អាស្រ័យ​ទៅ​តាម​ការ​គ្រប់គ្រង​តាម​បែប​វិមជ្ឈការ​ ឬ ​វិ​សហ​មជ្ឈការ ។